90 SANİYE, BAŞVURDUĞUMUZ DİKKAT DAĞITICILAR

Aşağıdaki yaygın dikkat dağıtıcı tekniklerden sizin için geçerli olanları işaretleyin. Bir adım daha atmak isterseniz uzaklaşmak istediğinizin ne olduğunu anlayıp anlamadığınıza bir bakın. Çoğunlukla sekiz zor duygunun biri ya da birkaçından veya nahoş bir düşünce ya da gözlemden kaçınmaya çalışırız. Zaman ayırıp içinizde aslında neler olduğunu kağıda dökün.

·       Sekiz duygudan biri ya da birkaçından kopmak, dikkatinizi başka tarafa çevirmek veya bunlara kapınızı kapamak için başvurduğunuz aktiviteler var mı?

 

Çalışma, uyku ve egzersiz yaygın dikkat dağıtıcılardır. Bu amaçla kullanıyorsanız bunların hangilerine başvuruyorsunuz?

 

·       Oyalanmak için teknolojiden, ekranlar, oyunlar ya da elektronik aletlerden yararlanıyor musunuz?

 

Duygularımızdan ve duygusal çatışmalardan uzaklaşmak üzere dikkatimiz oyunlar, internet sörfü, ikide bir elimizdeki elektronik aletlere bakma ile kolayca dağılabilir ve bunlarda kendimizi kaybedebiliriz.

 

·       Duygusal acıya karşı kendinizi kapamak ya da bundan kopmak için başvurduğunuz bağımlılık yaratan ya da zorlanımlı davranışlar var mı?

 

Örnekler arasında kompülsif ya da duygusal veya aşırı yeme, aç kalma; aşırı egzersiz; alkol, uyuşturucu, ilaç ya da streroid kullanımı; zorlanımlı alışveriş ya da istifçilik sayılabilir. Hangi davranışlara eğilimli olduğunuzu sıralayın.

 

·       Nahoş hislerden uzaklaşmak için bedeninize ya da bedensel şikayetlere fazlasıyla odaklanıyor musunuz?

 

Duygusal olarak nahoş olanla uğraşmak yerine bedeninize odaklanmak, bedensel şikayetleri dile getirmek çoğunlukla çok daha kolay ve daha kabul edilebilirdir. Bazen duygusal olarak neler olup bittiğini anlamak için bedensel meselelerinizden mecazi olarak yararlanabilirsiniz. Sözgelimi sırt ağrısında “yüklendiğiniz” veya fazlasıyla taşıdığınız nedir? Cilt tahrişlerinde sizi “huylandıran,” adı konmamış, dile getirilmemiş ne olabilir? Gerçekte duygusal meseleler söz konusuyken bedensel olanlardan şikayet ediyor musunuz?

 

·       Acı veren duygulardan uzaklaşmak için bilinen savunma mekanizmalarına başvuruyor musunuz?

Kişinin sıkça bu tür inkar, espri, düşünselleştirme (intellectualization), rasyonalizasyon ya da yer değiştirme gibi savunmalara başvurması yaygındır. Siz bunlardan biri ya da birkaçına sığınıyor musunuz? Hangilerine?

 

·       Duyguları dönüştürüyor musunuz?

 

Bu durumda dayanması sizin için en zor duyguları alır, bunları başka hisler olarak ifade edersiniz. Bir genelleme gibi görünse de erkekler çoğunlukla üzüntü, hayal kırıklığı ya da kırılganlık gibi “daha yumuşak” duygularda bocalar ve bunları öfke, engellenmişlik, baskı, stres, asabiyet, hiddet olarak dışa vurur. Kadınlar çoğunlukla öfke, engellenmişlik gibi “daha sert” duygularda bocalar ve bunları incinme, hayal kırıklığı, üzüntü ya da ağlamaklılık olarak dışa vurur. Eğer yapıyorsanız siz hangi duyguları dönüştürüyorsunuz?

 

·       Önceden tanımlanmış (default) bir duyguya yaslanıyor musunuz?

 

Dışa vurmakta zorluk çektiğiniz ya da bunların sizin için ne anlama geldiğine bakmadan bütün nahoş duygularınızı ifade etmede kullandığınız bir duygu var mı? Bu çoğu duruma tepkinizin aynı şekilde -sözgelimi üzüntüyle- ortaya çıkması demek olabilir. Bazıları için bütün tepkiler bunun yanında başka duygular olsa da hep öfke olarak görünür. Kişi sürekli olarak tek bir duygunun dışa vurulmasına geçit veriyorsa diğer zor duyguları, özellikle de ifade edilenin karşı ucunda yer alanları yaşamada ve dışa vurmada büyük olasılıkla güçlük çekiyor olabilir. Yaslandığınız önceden tanımlı bir duygu var mı? Hangisi?

 

·       Duyguların öfke, üzüntü, hayal kırıklığı ya da diğer nahoş duygular yerine sadece kaygı olarak mı yaşanmasına izin veriyorsunuz?

 

Kaygı duyuyor musunuz? Kendinize karşı gerçekten dürüst olursanız kaygınızın aslında diğer nahoş duyguları maskelediğini fark edebilirsiniz. Tecrübeme göre, özellikle de rahatsız edici duygu başka birine yönelikse ve ifade edilmesi daha da büyük bir rahatsızlığa yol açma potansiyeli taşıyorsa kaygı duymak başka bir nahoş duyguyu hissetmekten daha kolay görünür. Yaşadığınız asıl duyguyu anında hissedebilmek gerçekten özgürleştiricidir. Çokça kaygılıysanız başka nahoş duyguları örtüyor olabilir misiniz? Eğer öyleyse sekiz duygudan hangisini maskeliyorsunuz?

 

·       Yaşadığınız çoğu şeyi sorguluyor ya da kuşku duyuyor musunuz? Bunun ardından sorularınızı sorgulamak gibi sonu gelmez bir döngüye kapıldığınız oluyor mu?

 

Bu yaklaşım sizi duygusal olarak felç edebilir ve kendinizi ifade etmenizi ya da hedeflerinize ulaşmak için harekete geçmeyi kısıtlayabilir. Sürekli sorgulamak ve kuşku felç edici, toksiktir ve dikkati kırılganlık hissetmekten başka tarafa çevirir. Yakın bir geçmişte kapıldığınız birkaç sorgulama döngüsünü ya da sizi hâlâ bunaltan başlıca kuşkuları sıralayın. Şüphelerinizden birini seçip buna yol açan duygular hakkında yazın.

 

·       Dikkatinizi duygudan almak için akıl yürütmeye başvuruyor musunuz?

 

Sorgulama ve kuşku gibi bir şeyin neden yaşandığına dair açıklamalar ve hikayeler yaratmak sizi çoğunlukla olanlara gerçek tepkinizden uzaklaştırır. Bir şeyi kabul etmek yerine akıl yürütmeye, rasyonalizasyona veya bir evveliyat hikayesi uydurma gibi şeylere girişiyor musunuz? Evetse rasyonalizasyon veya evveliyat yaratma ne şekilde işinize yarıyor?

 

·       Kafa karışıklığı ya da kararsızlık yaşıyor musunuz?

 

Kararsızlık ya da kafa karışıklığı iddiası karar vermekten uzak durma yollarıdır. Özellikle de bu kararı vermek yanlış yaptığınıza inanmanıza ya da kararınızın beklediğiniz sonuçları vermemesinden hayal kırıklığı veya mahcubiyet duymanıza yol açabilecekse. Kafa karışıklığı ve kararsızlık dikkat dağıtıcılardır. Kafa karışıklığı ya da kararsızlık yaşadığınız için ertelediğiniz kararlar varsa kağıda dökün.